Những vấn đề cần quan tâm khi sử dụng chất phụ gia trong chế biến thức ăn tại gia đình

Danh mục chất phụ gia được phép dùng trong thực phẩm theo quy định tại Thông tư số 27/2012/TT-BYT ngày 30/11/2012 của Bộ Y tế, có đến bốn trăm chất phụ gia thực phẩm khác nhau. Trong đó, có thể phân loại thành ba nhóm chính được sử dụng nhiều trong chế biến thực phẩm:

Nhóm chất phụ gia bảo quản thực phẩm: bao gồm các chất sát khuẩn có tác dụng ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn; các chất kháng sinh; các chất chống oxy hóa có tác dụng làm chậm sự biến chất, ôi khét, biến màu của thực phẩm.

Nhóm phụ gia phẩm màu: chất nhuộm màu sắc vàng, xanh, đỏ, trắng tạo nên cảm quan hấp dẫn cho thực phẩm, chất tẩy trắng.

Nhóm phụ gia tạo vị: như bột ngọt tạo vị ngon, hàn the tạo vị dai và dòn, đường tạo vị ngọt...

Các loại phụ gia dùng để chế biến thức ăn trong gia đình

Việc sử dụng các chất phụ gia trong chế biến thức ăn không có trong danh mục cho phép; không đúng liều lượng; không rõ nguồn gốc, xuất xứ, quá thời hạn; không đăng ký chất lượng tại cơ quan có thẩm quyền; thì ngoài vấn đề hoàn toàn không có giá trị dinh dưỡng, mà còn sẽ gây nên các trường hợp ngộ độc thực phẩm cấp tính. Mức độ nhẹ biểu hiện rối loạn tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa, gây dị ứng da làm nổi mụn, ngứa, phù. Mức độ nặng có thể dẫn đến tử vong. Sử dụng lâu dài và thường xuyên thì nguy cơ tích luỹ chất phụ gia có hại trong cơ thể ngày càng nhiều, sẽ dẫn đến các bệnh nguy hiểm khó chữa ở gan, thận, dạ dày, não, bệnh ung thư.

Kiểm tra các chất phục gia chế biến thức ăn

Để phòng tránh những tác hại của chất phụ gia trong chế biến thức ăn tại gia đình, chúng ta cần lưu ý quan tâm những vấn đề như sau:

Một là: chỉ sử dụng những loại thực phẩm chế biến sẵn an toàn có màu sắc tự nhiên, có bao bì, nhãn hiệu hoặc xuất xứ rõ ràng (xem tên sản phẩm, địa chỉ nơi sản xuất, số đăng ký chất lượng, hạn sử dụng, chất phụ gia ghi ở mục thành phần). Tốt nhất là nên mua của các cơ sở sản xuất đã được kiểm tra chất lượng, đảm bảo quy trình sản xuất, hợp vệ sinh. Đối với thức ăn đường phố, quà vặt, không nên mua những thực phẩm có màu sặc sỡ, lòe loẹt, vị ăn quá giòn dai.

Hai là: những thức ăn tươi sống, thịt gà, trứng, chỉ mua loại đã được cơ quan thú y kiểm duyệt. Chọn thịt cá tôm mực tươi, ấn vào thấy săn chắc, không có mùi lạ. Chọn trái cây, rau tươi, mới hái, không bị dập, không tẩy trắng, nên mua ở những nơi uy tín có chất lượng đảm bảo.

Ba là: khi chế biến thức ăn, nên tạo vị ngon ngọt bằng chất đạm thật sự có trong thực phẩm tự nhiên (thịt, cá, hải sản, rau củ…). Nên chọn màu tự nhiên (từ lá dứa, lá cẩm, quả gấc, cà phê, hạt điều…) để tạo màu cho thực phẩm  hoặc phẩm màu thực phẩm. Không nêm nhiều muối vào thức ăn, bởi đây là thủ phạm khiến dễ mắc ung thư dạ dày, do làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, gây u xơ. Không cho nhiều đường vào đồ ăn, vì sẽ dẫn đến béo phì, gây ra những thay đổi về hàm lượng insulin và hocmon giới tính trong cơ thể, làm tăng nguy cơ phát triển ung thư vú, đại tràng, ung thư tử cung. Không cho nhiều dầu mỡ khi nấu thức ăn, do ăn càng nhiều chất béo thì lượng acid mật tiết ra càng cao, lượng 3 – methylchola - threne càng nhiều, nguy cơ ung thư ruột già cao, mặt khác nó làm tăng prolactin là những chất được coi như bạn đồng hành của ung thư vú. Không nên ướp vào món ăn quá nhiều gia vị, vì có một số rất độc cho sức khỏe nhưng vẫn được sử dụng trên 40 quốc gia như đường hóa học cyclamate và saccharin làm tăng nguy cơ ung thư bàng quang, chất nitric và nitrat (có trong thực phẩm hun khói), nếu dùng nhiều sẽ gây ung thư gan, ruột già...Không sử dụng bột ngọt cho trẻ em dưới 12 tháng tuổi, người lớn không dùng quá 2g trong một ngày. Không dùng hàn the, đường hóa học chế biến thức ăn, trường hợp bệnh lý phải sử dụng đường hóa học, thì phải theo sự chỉ dẫn của bác sĩ điều trị./. 

CN. Nguyễn Huy Thao  - Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm

Theo Bản tin KH&ĐS số 3/2014